Empty Bottles, een klein concept voor een grote achtergrond

Fotografenduo WassinkLundgren bezocht boomtown Shanghai en kreeg een idee. Ze maakten opnamen van flessenverzamelaars in het decor van de explosief groeiende metropool, regelden teksten van twee China-kenners en publiceerden het geheel. En ziedaar, de perfecte verbeelding van de sappelende mens in een nieuwe economische grootmacht. Of niet soms?
Niet door de 24 foto’s, wat mij betreft. Thijs Groot Wassink (1981) en Ruben Lundgren (1983) richtten hun technische camera op megalomane architectuur en soms op wat minder eenvoudig te duiden plekken. Door de aanwezigheid van de onmiskenbaar Chinese karakters, mensen en stedelijke parafernalia leunen deze foto’s vooral op een nieuw soort exotisme; op het van onze perceptie afwijkende decor.

De flessenverzamelaars zijn en passant gefotografeerd, meestal bukkend naar het plastic flesje dat de fotografen hadden neergezet. Er is geen contact met de fotografen, de geportretteerden zijn teruggebracht tot onpersoonlijke decorstukken in een vaak adembenemende enscenering. Niet zij zijn het hoofdonderwerp, maar het stadslandschap van Shanghai is het. Alleen in de laatste foto komt alles voor één keer samen: hoogbouw in de verte, de rivier en een flessenraapster die de fotografen aankijkt, verstoord.

Achter in deze publicatie zijn teksten opgenomen van Hans Moleman en Floris-Jan van Luyn. Moleman woont in Shanghai en is de China-correspondent van De Volkskrant. Hij vertelt over de economische en politieke ontwikkelingen in dit immense land. Zijn conclusie is dat de repressieve overheid goed is georganiseerd en bevolking vooral materiële verbeteringen nastreeft, zodat we voorlopig geen grote politieke veranderingen, bijvoorbeeld naar een meer democratische ordening, hoeven te verwachten. Van sinoloog en voormalig NRC-correspondent Van Luyn is een mooi verhaal afgedrukt over een voormalige dorpsonderwijzer, die, afval verzamelend in Beijing, een hele bibliotheek opbouwt.

De teksten maken deze publicatie enigszins topzwaar. Ze geven een breder en persoonlijker beeld dan de fotografie. De essays van Moleman en Van Luyn zeggen meer over het harde leven in de Chinese grootstad dan deze naar mijn mening nogal oppervlakkige serie van WassinkLundgren.

Han Schoonhoven

Empty Bottles
fotografie: Thijs groot Wassink, Ruben Lundgren
teksten (in het Engels en het Chinees): Hans Moleman, Floris-Jan van Luyn
paperback, 64 pagina’s, 24 foto’s in full-color
Uitgeverij Veenman, prijs: 15,00 euro

• Een deel van het boek is te bekijken op: www.wassinklundgren.com